Een Amerikaan nipt aan een glas rode wijn. Een Française prikt in haar salade. Bij café-restaurant Les Philosophes in Parijs zitten bezoekers in het zonnetje op het terras. Het personeel loopt af en aan. “Wij hebben hier zeventien nationaliteiten werken”, zegt eigenaar Xavier Denamur. “Van Senegal tot Oekraïne en van Algerije tot Sri Lanka. Onze chef in de keuken is een Belg!”
De reden? “Wij kunnen nauwelijks Fransen vinden die dit werk willen doen, met alle avond- en weekenddiensten. En het is hetzelfde in de bouw en in de zorg. De Franse economie draait op immigranten.”
Onder het personeel van Les Philosophes vormt de Franse politiek het gesprek van de dag. En dat heeft alles te maken met de opmars van Marine Le Pens radicaal-rechtse partij Rassemblement National, die zondag de eerste ronde van de parlementsverkiezingen ruimschoots won. Denamurs kelners en keukenpersoneel maken zich zorgen.
Dubbele nationaliteit
“Ik maak me zelfs heel erg zorgen”, zegt ober Pulenthiran uit Sri Lanka als hij net een steak tartare op een tafeltje van een Italiaans gezin heeft gezet. “Misschien wil Le Pen ons straks wel het land uitzetten. Maar ik ben een politiek vluchteling. Als ik terug naar Sri Lanka word ik gedood. Waar moet ik naartoe? Mijn kinderen zitten hier op school. Moeten we allemaal weg uit Frankrijk?”
Zijn Algerijnse collega Khaled is er geëmotioneerd door. Hij slaapt slecht, vertelt hij. “Soms sta ik gewoon te trillen. Wat is Le Pen met ons van plan? Wij migranten worden allemaal verdacht gemaakt. Terwijl ik keihard werk, dag en nacht. Ik woon hier al jaren en heb gewoon een verblijfsvergunning. Wij zijn toch gewone burgers, net als alle anderen?”
Onlangs presenteerde het Rassemblement National nog een nieuw voorstel. Mensen met een dubbele nationaliteit zouden geen banen meer mogen krijgen op strategische en invloedrijke posten. Het zou gaan om banen bij bijvoorbeeld het leger, bij veiligheidsdiensten of bij kerncentrales.
Die aankondiging leidde tot grote ophef onder intellectuelen en hoogopgeleiden met een dubbel paspoort. “Zo’n maatregel is vernederend voor mij en voor alle mensen met twee nationaliteiten, en het zaait verdeeldheid onder de Fransen”, zegt arts, psychiater en schrijfster Fatma Bouvet, die zelf de Franse en de Tunesische nationaliteit heeft. “Blijkbaar zijn wij als groep verdacht. We mogen geen strategische functies bekleden vanwege onze buitenlandse achtergrond. Maar mensen op dat soort functies worden toch gewoon allemaal gescreend, of ze nou Frans zijn of niet”
Bouvet spreekt van regelrechte discriminatie door het Rassemblement National. Maar ze bestrijdt ook de achterliggende gedachte: “Er bestaan helemaal geen Fransen met een dubbele nationaliteit. Als je een Frans paspoort hebt, zoals ik, dan ben je gewoon Frans, dan ben je een volwaardig Frans staatsburger. Dat is toch waar de Franse republiek voor staat: dat we allemaal gelijk zijn?”
